Blog

Historia LPG w Polsce i na świecie

LPG to jedno z najbardziej wszechstronnych źródeł energii. Jego nazwa pochodzi od angielskiego określenia – liquefied petroleum gas. LPG jest produktem ubocznym przy rafinacji ropy naftowej, choć 50% światowego autogazu pochodzi z wydobycia złóż gazu ziemnego. Jak kształtowała się historia LPG?

optimagas optimagas optimagas optimagas


LPG jest mieszaniną propanu i butanu w odpowiednich proporcjach. Mimo tego, że jest używany w formie gazowej, jego przechowywanie odbywa się w formie ciekłej w zbiornikach pod ciśnieniem. Takie rozwiązanie pozwala na wygodny transport i składowanie. LPG jest stosowane do zasilania samochodów jako paliwo silnikowe - autogaz, a także do zasilania różnych urządzeń grzewczych czy jako paliwo do przemysłowych procesów produkcyjnych. Przyjęło się, że historia wykorzystania paliwa LPG do napędu pojazdów jest związana z niedoborami paliwa w okresie II WŚ, ale okazuje się, że pierwsze użycie LPG miało miejsce o wiele wcześniej. Jak kształtowała się historia LPG? Jak wyglądał rozwój technologii gazu LPG w Polsce? Jak wyglądała pierwsza polska instalacja LPG?


Początki LPG: USA – zaczęło się od benzyny

Historia LPG sięga początków XX wieku, a pierwsze wzmianki o skropleniu mieszaniny propanu i butanu oraz jego przechowywaniu pochodzą z 1910 r. Właśnie wtedy podczas produkcji benzyny, pojawił się problem zbyt szybkiego jej odparowywania podczas składowania. W roku 1911 amerykański chemik, dr Walter Snelling odkrył, że za ten kłopotliwy proces odpowiada propan i butan. Bardzo szybko opracował praktyczne metody oddzielania tych gazów z benzyny. Zaraz potem, w 1912 r., uruchomił pierwszą domową instalację propanową, a następnie otrzymał patent na przemysłową produkcję propanu.

optimagas

Fot. 1 - Po raz pierwszy gaz LPG otrzymał dr Walter Snelling w 1911 roku, wykazując szereg praktycznych właściwości mieszaniny propanu i butanu i podkreślając przewagę nad innymi paliwami.


Komercyjną produkcję LPG rozpoczęto w latach 20. XX wieku. W 1928 roku po raz pierwszy zastosowano napęd z wykorzystaniem autogazu w ciężarówce. Dynamiczny rozwój przemysłu po I WŚ, spowodował dalszy wzrost sprzedaży LPG (w 1922 r. sprzedano 223 tys. galonów, a 12 lat później – 1934 r. –  aż 56 mln galonów!). Natomiast po zakończeniu II WŚ i związanym z tym błyskawicznym wzrostem produkcji przemysłowej, sprzedaż LPG w USA przekroczyła poziom 1 mld galonów.

Co ciekawe już w 1950 r. w Chicago, Transit Authority – miejski operator komunikacji, zamówił aż 1000 autobusów zasilanych autogazem. W tym samym czasie w mieście Milwaukee przekonwertowano na zasilanie LPG 270 taksówek. W 1958 r. sprzedaż LPG w Stanach Zjednoczonych przekroczyła 7 mld galonów. W 1965 r. producent samochodowy Chevrolet wprowadził aż 4 nowe modele silników do aut ciężarowych zasilane LPG.

optimagas

Fot. 2Pierwsza flota 500 autobusów propanowych CTA. To zdjęcie, zrobione zimą 1950–1951, jest jednym z serii dokumentujących dostawę nowych paliw skroplonych gazu CTA (LPG). (fot. americanhistory.si.edu)


LPG w Europie – Shell wprowadza autogaz

Autogaz to obecnie bardzo popularne paliwo samochodowe, dzięki któremu właściciele aut mogą zaoszczędzić dużo pieniędzy, a emisja szkodliwych spalin do atmosfery jest realnie zredukowana. Stosowanie instalacji LPG do zasilania pojazdów jest więc rozwiązaniem zarówno ekonomicznym, jak i ekologicznym. Autogaz do Europy trafił z USA w 1930 roku, kiedy to Shell wprowadził do sprzedaży LPG na swoich stacjach benzynowych we Francji. 8 lat później włoska firma Liquigas otworzyła w okolicy Wenecji pierwszy zakład, gdzie napełniano butle gazem płynnym. Niestety, II WŚ spowodowała przestój w rozwoju autogazu w Europie, jednak powrócono do niego w latach 50. XX wieku.


Historia LPG w Polsce – zaczęło się od reduktora do opalania świń

Rozwój przedsiębiorstw branży autogazu w Polsce rozpoczął się w latach 90. ubiegłego wieku. Pierwszą firmą - legalnie montującą instalacje LPG na polskim rynku - jest „AUTOGAZ" DOMAŃSKI (firma działa do dziś!). Jej właściciel – Zbigniew Domański – rozpoczął swoją przygodę z LPG 46 lat temu. W czerwcu 1974 r. Polski Fiat 125p z silnikiem o pojemności 1300 cm3, został dostosowany do zasilania LPG. To właśnie w tym modelu pan Zbigniew zamontował przemysłowy reduktor gazu (z instalacji do opalania świń) oraz zmodyfikowaną butlę gazową (ważącą aż 11 kg!).

optimagas

Fot. 3 - Fiat 125p - pierwszy samochód na LPG w Polsce. To właśnie w tym modelu pan Zbigniew zamontował przemysłowy reduktor gazu (z instalacji do opalania świń) oraz zmodyfikowaną butlę gazową (ważącą aż 11 kg!). (fot. AUTOGAZ "Domański")


Jak wyglądała pierwsza polska instalacja LPG w 1974 r.?

Reduktor dostałem od przyjaciela i wielkiego entuzjasty podjętego przeze mnie wyzwania. Reduktor pochodził z przemysłowej instalacji zakładów mięsnych w Kole, gdzie do opalania tusz wykorzystywano gaz, który był w nim rozprężany. Reduktor, choć najważniejszy, był zaczątkiem instalacji, resztę musiałem dorobić sam, niejednokrotnie, jak się później okazało, wyważając otwarte drzwi, o czym zwykle dowiadywałem się już po czasie. Nie był to dla mnie problem, aby dorobić wszystkie elementy instalacji. Miałem jednak satysfakcję, że tworząc podzespoły instalacji LPG, myślałem podobnie jak konstruktorzy firm produkujących instalacje na skalę przemysłową.” - mówi pan Zbigniew Domański – prekursor sektora LPG w Polsce. Zapraszamy do przeczytania całego wywiadu na: https://gazeo.pl/poradniki/historia-lpg/Zbigniew-Domanski-prekursor-sektora-LPG-w-Polsce,artykul,8065.html

optimagas

Fot. 4 - Parownik (po lewej) oraz reduktor (po prawej) zastosowane w pierwszym w Polsce aucie zasilanym gazem płynnym. „Reduktor dostałem od przyjaciela i wielkiego entuzjasty podjętego przeze mnie wyzwania. Reduktor pochodził z przemysłowej instalacji zakładów mięsnych w Kole, gdzie do opalania tusz wykorzystywano gaz, który był w nim rozprężany." - mówi pan Zbigniew Domański – prekursor sektora LPG w Polsce. (fot. Gazeo.pl)


Rynek LPG w Polsce

W roku 1991 Departament Administracji Ruchu Lądowego Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej wydał decyzję, dzięki której warsztat pana Zbigniewa – jako pierwsza firma w Polsce - mógł legalnie montować samochodowe instalacje LPG. Jako pierwsze były w nią wyposażane samochody FSO 1500 i Polonezy. To właśnie ta data – rok 1991 - jest traktowany jako oficjalny początek rynku autogazu w Polsce. W rozwój rynku LPG w Polsce duży wkład miała również firma Polgas, która jako pierwsza zaczęła importować włoskie instalacje gazowe. Lata 90. to okres szkoleń około 2000 mechaników samochodowych związanych z FSO w zakresie montażu i serwisowania instalacji LPG.


Liczba samochodów z LPG w Polsce 

Dzisiaj w naszym kraju liczba samochodów zasilanych paliwem gazowym ciągle wzrasta. Dla porównania, w 1994 roku po polskich drogach poruszało się 52 tys. samochodów zasilanych autogazem (dawało to Polsce 10 miejsce na świecie). Obecnie z liczbą ponad 3 mln pojazdów  z instalacją LPG (17% wszystkich aut), zajmujemy 2 pozycję na świecie, co obrazuje postęp, jaki dokonał się w polskiej branży LPG na przestrzeni 26 lat.

---

Napisz do nas - jesteśmy do Twojej dyspozycji

O czymś zapomnieliśmy? Jeśli masz jakiekolwiek pytania/wątpliwości/zagadnienia dotyczące szeroko rozumianego tematu LPG - napisz do nas! Z chęcią pomożemy, rozwiejemy wątpliwości, a może i opublikujemy nowy wpis na blogu ;-)! 

kontakt: marketing@autogas-alex.com

Wróć